login     icon mail

logo werkgroep oud heerenveen 250

Crackstate en RK kerk
In het centrum van Heerenveen. (Collectie: Museum Heerenveen)
Schoterlandse Kruiskerk
Geschilderd door Durk Piebes Sjollema van 1825 tot 1835
Gezicht op Heerenveen
Geschilderd door Goffe Struiksma in 1951. (Collectie: Museum Heerenveen)

HIP-TIME MAGAZINE 115                                                     

Opnieuw zo’n bijzondere opname uit de fotocollectie van het Heerenveen Museum. Het moet (volgens de informatie achterop dit archiefmateriaal) een foto zijn van een professionele fotograaf van vóór 1920, afgedrukt op het niet alledaagse formaat van 11 bij 18 cm.  Die datering moet - gezien de aanleg van de bestrate Pastorielaan in 1924 en beschreven in de vorige HIP-Time 113 - met een flinke korrel zout worden genomen. Meer waarschijnlijk is het jaartal 1925.

In beeld is het meest zuidelijke deel van de Pastoriewijk, met het eveneens zuidelijke sluishoofd met de openstaande sluisdeuren en de onder verantwoordelijkheid van de pastorievoogden klinkerbestrating met trottoir en jonge boompjes. Aan het einde van de uitloop van de wijk ligt goed zichtbaar de ‘Spekbrug’, met daarachter het huidige nummer Nieuwburen 64.

Na een lange periode als onverharde weg met de naam Pastoriesingel of Pastorielaan, langs de Pastoriewijk (welke de Heideburen heeft verbonden met de Aengwirderweg door de Streek), langs het diaconie-armhuis (later ook ziekenhuis) en langs het kerkje van Terband heeft gelopen, wordt in het tweede decennium van de 20e eeuw de laan grotendeels getransformeerd van een min of meer particuliere publieke weg tot een straatweg.

Voor een goed begrip is het nodig te weten, dat de twee dubbele sluisdeuren in de Pastoriewijk beide op Aengwirdens grondgebied hebben gelegen. De grens van Aengwirden met Schoterland heeft dus zuidelijk van de deuren aan de kant van de Heideburen gelopen. Niet alleen de kaart ‘van de te vormen gemeente Heerenveen’, uit circa 1918 geeft dat duidelijk aan, maar ook Eekhof’s ‘Grietenijkaart van Aengwirden’ uit 1854.

Het dubbele woonhuis met de dakkapellen staat er nog niet zo erg lang. Op die plek namelijk is sprake geweest van een stoomzuivelfabriek(je), dat opgericht is aan de Pastoriesingel te Heerenveen (SCO) door een 29 jarige boer uit Katlijk - Jeep Riekles Heida. Het eerste nieuws, dat we daarover hebben vernomen is een berichtje in het Nieuw Advertentieblad van 11 september 1897 (uitgegeven door Jacob Hepkema). Op de vierdaagse tentoonstelling te Steenwijk is een bekroning uitgereikt bij een wedstrijd voor boterbereiding aan de ‘stoomzuivelfabriek te Heerenveen’. Een 2e prijs met een zilveren medaille. Dit bericht wordt bevestigd door een zoek-aktie van www.delpher.nl in één van de kranten van Nederland, nl. in “Het Nieuws van den Dag - kleine courant” van 7 augustus 1897. Daar wordt gesproken van ‘stoomboterfabriek’ Heerenveen. 

We kunnen de verleiding niet weerstaan om sneuper Arjen Fetzes Koopmans aan het woord te laten uit de Heerenveensche Koerier van 19 april 1946 met een citaat over “It âlde slúske” en natuurlijk in het Tsjalberter Frysk:

“Alhiel oan 'e ein (fan ‘e Pastoryleane), dêr't nou in slachter húsmannet (hij bedoelt Jac. van der Laan in 1946!), stie in âlde boerepleats mei it bûthûs oan 'e westkant; oan 'e eastkant waerd it hea sa fan it paed dêr't wy lâns giene, yn 'e golle brocht, dat paed wie sa to sizzen hwat by in oare pleats de telle is. Yn it lest fan de njuggentiger jierren is de skuorre hwat forboud en dêr hat wrychtsjes (Fr. Wurdboek: warempel) in bûterfabrykje yn west, dreaun troch in hynsdêr yn 'e tsjernmoune, wy miene dat twa as trije mannen fan it Fean dêr de baes fan wiene. ....................... In tiidlang letter is dat ek wer fordwoun. De âld skuorre is ofbrútsen en dêr binne in pear hûzen op dat plak boud, dy't, sa't wy nou wol sjogge, ek al wer oan kant rekke binne.”

Die oude boerenplaats kunt U - in de interpretatie van (kunst)schilder Klaas Krikke - zelf nog eens bekijken als de afbeelding van HIP-Time Magazine 60 van 30 juni 2013.

Voortgezette berichtgeving op 2 april 1898  - ook weer in het Nieuw Advertentieblad - betreft een bericht van 31 maart: “Door drie personen uit deze omgeving, waaronder één onderwijzer,wordt voortaan in de Terbandsterlaan (is dus de Pastorielaan) een handkrachtboterfabriek opgericht !” Jeep Riekles Heida is al genoemd en de onderwijzer blijkt de 21 jarige Fedde Jans Bosma, zoon van een veehouder onder Katlijk. Hij verhuist per mei naar Heerenveen (Bev. Reg. 1880-1900. Hij is de man die op 15 juni een oproep doet om zich aan te melden aan de fabriek als ochtendventer met ondermelk en karnemelk. Een week later laat dezelfde weten, dat de boter 50 centen per halve kilogram (per pond dus) kost en dat het thuis bezorgd kan worden. De derde persoon wordt Tinus Pieters Agter, die na in 1843 te zijn geboren als smidszoon te Mildam al sinds 1872 als ‘grofsmid’ probeert een bestaan op te bouwen aan de Heideburen (kad. A-118 en A-117 (huis, erf, schuur, en tuin) woont. Eind april 1898 veilt hij zijn smidsinventaris en neemt hij de dagelijkse technische leiding kennelijk op zich van het handkrachtfabriekje. Ook verbindt hij zijn naam aan de aanvrage voor een hinderwetvergunning, welke op 21 november 1898 is gedateerd. Voor de boter-en kaasfabriek met stoom als beweegkracht op het kadastrale perceel Heerenveen A-2273 is de procedure, dat de omwonenden hun bezwaren kunnen uiten. Die komen er dan ook wel, want de wasvrouw Nicasia Keller, wed. R. Westra vreest de neerslag van roet, ‘asch’ en vuilnis voor de op de bleek liggende was en zij woont er maar 20 meter vanaf. Hate J.P. van der Woude ondersteunt die bezwaren- mede namens zijn vrouw die ook wasvrouw is en wijst op de regenwatersbak en de volksgezondheid. De weduwe IJ. Groen, eveneens wasvrouw, sluit zich hier graag bij aan. Harmen Klazes Post - tevens bedienaar van de sluis - heeft een in de nabijheid gelegen tuinbouwbedrijf en stelt dat de roetstoffen zijn groenten schade toebrengen als hij het bovendien moet wassen in een vervuilde sloot. Hendrik Fokkes Groen is verver en zeer huiverig voor het nadelige effect op zijn schilderwerk. Hij woont er ten zuidwesten van en in het pand naast de slagerij van Hendrik Johannes de Jong aan de Heideburen, kad. Tjalleberd A-1612.

De aanvraag wordt besproken door B. en W. van Schoterland in de vergadering van 16 december 1898 en het college besluit de aanvraag door te sturen aan de Inspecteur van Arbeid. Deze tekent geen bezwaar aan en het college van B. en W. geeft zijn toestemming aan het plan. Kennelijk hebben de bezwaren van de omwonenden geen enkele schorsende werking of beperkende voorwaarden opgeleverd.

Zeer verrassend en eigenlijk totaal onverwacht is het bericht van 14 januari 1899 te lezen, welke notaris Rinze Barends in het Nieuw Advertentieblad plaatst over de zuivelfabriek “Heerenveen”. Citaat: “Eerlang zal bovenbedoelde, in volle werking zijnde fabriek in veiling worden gebracht en verkocht met volledige inventaris, zullende de veiling plaats hebben in de Koornbeurs van S.G. Bosma te Heerenveen”. Het blijkt, dat directeur Fedde Bosma is beland in een faillissementsprocedure, waarvan op 30 januari 1899 het vonnis van de Arrondissements-Rechtbank afkomt. Voor de afwikkeling zijn benoemd de rechter-commissaris mr. N. van Hasselt, en als curator mr. J. Woltman, beide te Heerenveen. Het Nieuw Advertentieblad heeft met deze mededeling de primeur op woensdag 1 februari 1899.

In diezelfde krant wordt door de journalist ook een boekje opengedaan over de niet wettig geregelde vennootschap tussen de drie participanten. Een paar weken eerder is op aandringen van de directeur Fedde Bosma een stoommachine geleverd, maar nog voor deze wordt opgesteld komt er onenigheid tussen de directeur en zijn maten. Bovendien hapert het met de financiën. Aannemer van het gebouw en de machineleverancier dringen vergeefs aan op betaling en de buren krijgen hun melkgeld niet. Bovendien staat de fabriek op met een hypotheek bezwaarde grond. Het wordt gesloten en komt in de verkoop. Inmiddels is Bosma er op zaterdag 28 januari al met de fiets op uitgetrokken en niet teruggekeerd. Verder is bekend dat hij van te voren een pas heeft aangevraagd en ook gekregen, zodat men denkt dat hij naar Duitsland is gegaan. Eind 1900 blijkt hij zich te hebben gevestigd in Dronrijp. Eind van dat jaar wordt door de curator aangekondigd, dat de enige uitdelingslijst in het faillissement ‘een einde heeft genomen’. Fedde kan weer verder met zijn leven en in 1903 blijkt hij te Dronrijp een bestaan op te bouwen als ‘melkonderzoeker’. (Notariaat T.26, 56101, 6/13 jan. 1903)

Inmiddels heeft uiteraard de verkoop van het pand van de zuivelfabriek c.a. plaatsgevonden en de koper is geworden de verver Hendrik Fokkes Groen voor fl.1154,-. Een schuur met erf voor fl.860,- komt in het bezit van Siebolt Ids de Boer, koopman en taxateur te Makkum. Het geheel wordt beschreven in een notarisacte van Rinze Barends van 1 maart 1899. In mei volgt dan nog een verkoping van roerende goederen ten laste van de gefailleerde en z’n maten voor een bedrag van fl.287,-.

Het tijdperk Hendrik Fokkes Groen, die overigens al behoorlijk op leeftijd is in 1899 (geb. 1830), en zijn zoon Fokke - die hem in het verversvak opvolgt en geboren is in 1861 - kan worden bekroond. Er moet eerst nog wel even een transactie geregeld worden met taxateur de Boer. Deze is tenslotte bereid voor fl.550,- aan hen een woning met erf, grond en wijk te Heerenveen te verkopen voor fl.550,-. Notaris Verkouteren regelt dat per 29 juni 1899.

Zo U weet, kijkt het kadaster voor de gang van zaken soms net even iets anders tegen transacties aan, maar zij beschouwen de drie compagnons Agter, Heida en Bosma eerst als eigenaren van A-2273 (huis, schuur, erf, boterfabriek, erf, samen groot 5.90 are) met gebouwde waarden van fl.100,- en fl.60,- én na de officiële stichting in dj. 1900 dus ook van de - gesplitste - kadastrale percelen A-2353 (1.60 are) en A-2354 (3.40 are). Verder verkopen de nieuwe eigenaren Groen c.s. 90 centiare aan de slager Hendrik Johannes de Jong, ten behoeve van diens slachterij op de hoek van de Heideburen-Pastorielaan. Zelf hebben zij duidelijk plannen voor uitbreiding van hun bedrijfsaktiviteiten, want in het dj. 1901 is er reeds sprake van de ‘verbouw’ van met name de boterfabriek op het kad. perceel A-2353. Hoe die ingreep er precies heeft uitgezien valt door een gebrek aan documentatie van bouwvergunningen niet na te gaan, maar de omschrijving na de verbouw luidt ‘huis, schuur en erf’. U mag er vanuit gaan, dat die beide elementen voorkomen op onze foto. De schuur is reeds een onderdeel van hun westelijk gelegen perceel A-1612. U ziet daarbij een lange hoge “schoorsteenpijp”, die hoog boven de bebouwing zijn kwalijke dampen mag uitbraken. De overlevering - helaas (nog) niet bevestigd door hinderwetvergunning of dergelijke - zegt, dat het schildersbedrijf in de schuur een verfwinkel met een ‘lakstokerij’ zijn gevestigd. Wikipedia vertelt ons dat de ‘Hinderwet’ uit 1875 stamt en regels stelt over bedrijfsactiviteiten die hinderlijk, gevaarlijk en/of schadelijk zijn voor de omgeving of het leefmilieu. Dat is met verhoogd brandgevaar, kwalijke dampen en roet bij lakstoken duidelijk het geval.

Gelukkig kunnen we in de administratie van de kadastrale leggers enkele aktiviteiten van de Groen’s los peuteren. Zo is er in het dienstjaar 1900 al sprake van ‘slooping’, maar ook in het dienstjaar 1901 van ‘verbouw‘ en ‘gedeeltelijke slooping en verkoop’ op de uit perceel A-2273 voortgekomen heringedeelde percelen A-2353 en A-2354. Daarmee evenwel is het einde nog niet in zicht want in het kadastrale dienstjaar 1906 en ook 1907 is er opnieuw sprake van ‘verbouw’. Het resultaat daarvan is dat door de ‘sloping en verbouw’ op het nieuw gevormde perceel A-2382 zelfs twee huizen met erven zijn gerealiseerd, waaraan het kadaster volgens de regels opnieuw twee nieuwe nummers toekent, nl. A-2539 (grootte 0.51 are) en A-2540 (grootte 4.49 are). Die toekenning dateert uit het kadastrale dienstjaar 1907 en betreft het dubbelwoonhuis met de twee dakkapellen (zoals op onze foto is afgebeeld).

Bovenbeschreven situatie kunnen we met een detail uit de Waterleidingkaart van Heerenveen uit het jaar 1913 prachtig als plattegrond illustreren.De x x x x markeren de gemeentegrens tussen Aengwirden en Schoterland (zie afb) 

Met behulp van de door Jan Werkman, oud-archiefbeheerder van de gemeente Heerenveen, samengestelde “Huisnummering Heerenveen 1501-1986”, is het mogelijk na te gaan welke personen en/of families de hier getoonde panden hebben bewoond. Het zichtbare deel van de woning met de gebroken kap en de uitgebouwde serre met plat dak is de helft van het type A-woning van de bouwvergunning 408, toegekend op 14 februari 1916, aan de Bouwvereniging Aengwirden als onderdeel van de bouwstroom voor de Pastoriedwarsstraat. Het na de bouw toegekende huisnummer 226 (in 1920 vernummerd tot nr. 344) wordt op naam gesteld van de secretaris van de Polder van het 4e en 5e Veendistrict, de heer B.A.L. van der Woude. We mogen aannemen, dat hij pas na de aankoop van de villa “Zonneheem” in 1925/26 als secretaris-ontvanger van het polderbestuur naar Thialfweg 71 is verhuisd. In het adresboek van 1927 komt namelijk zijn opvolger de aannemer M. de Groot als nieuwe bewoner voor.  Ook in 1934 is dat het geval. In 1938 blijkt het huisnummer aan de straatnaam te zijn gekoppeld en dus Pastorielaan 6. De bewoner is dan J. Molenaar, monteur van beroep.

Aan de andere kant van de grens met Schoterland moeten we de huisnummers en de bewoners eerst zoeken in de bevolkingsregisters bij de voorlopers van de op de foto afgebeelde dubbelwoning. Dan stuiten we allereerst op huisno. 153a - want nr. 153 blijkt de slagerij te zijn op de hoek.  In mei 1897 komt daar wonen de straatreiniger Meine Bleeker met zijn gezin, die in januari 1900 weer vertrekt. In potlood heeft de bevolkingsambtenaar erbij gezet: vervallen. Dat kan alleen maar betekenen, dat het pand geen woonbestemming meer heeft en dat komt overeen met de nieuwe bestemming: boterfabriek. Er is tegelijk nog een tweede bewoonbaar perceel met het nummer 153b, welke in mei 1900 wordt betrokken door de 37 jarige - in Tjalleberd geboren - kantoorbediende Hendrik Hendriks Dam met vrouw, vier kinderen en een dienstbode. Ze komen dan uit Oudeschoot, terwijl hun kinderen in de periode 1891 tot 1895 zijn geboren in Rottum.  Hun verblijf op 153b is van korte duur, want in mei 1901 gaan ze terug naar Oudeschoot. Een achttal jaren later komen we dezelfde Dam nog eens tegen als hij in 1909 in de functie van ‘huismeester’ met onderwijskwaliteiten in dienst treedt van ‘Huize Violetta’, de bekende inrichting te Terband voor de genezing van lupuspatiënten, waar dr. Gabriël van Schouwen zich aan heeft gewijd en later dr. Hubert Adriaan Veltman. (Bericht N.v.Frl. 1-12-1909)

Na Dam’s vertrek in mei 1901 uit de Pastorielaan 153b komt diezelfde maand de pas gehuwde (op 23 mei) Marius van Oostrum met zijn bruid Jeltje Sijtema er wonen. Zij blijven tot mei 1905 om te worden opgevolgd door kapper Hugo Willem Jonker, die in Gijsberta Hendrika Jorissen een partner vindt met een bekende Heerenveense naam. Hun eerste kind wordt geboren in Arnhem, maar hun tweede komt hier ter wereld.  Vanaf november 1907 komt de tweelingzuster van Gijsberta Hendrika bij hen inwonen en samen met het hele gezin gaan ze op 12 februari 1909 naar hun nieuwe bestemming: Amsterdam.

Lang staat het huis niet leeg, want per 6 mei 1909 vestigt er zich Andreas Luiken met vrouw en één dochter. Hij staat al sinds 1891 als onderwijzer aan de roomse school aan de Nieuwburen. Meester Luiken staat zelfs nog afgebeeld samen met zijn collega Duffels en 21 leerlingen op een groepsfoto in het “Jubileumboek 125 jaar Katholiek Onderwijs in Heerenveen” op bladzijde 27.

Zijn gezin groeit in de periode tot zijn overlijden in de nacht van 7 op 8 maart 1922 om twee uur ‘s nachts tot vier kinderen. Al die jaren zal hij zijn wandeling naar de school aan de Nieuwburen, langs de Heideburen naar de overkant van de Compagnonsvaart via de Garstenbrug, hebben gemaakt. Overigens is er in 1910 sprake geweest van een hernummering van zijn huis van 153b naar 136, terwijl dat in 1920 opnieuw gebeurt. Dan wordt Pastorielaan 136 omgenummerd naar Pastorielaan 134. De wijziging van de bebouwing door ‘verbouw’ in het kadastrale dienstjaar 1906 van het perceel Heerenveen A-2382 (van huis, schuur, erf náár 2 huizen met erf) is - zoals gebruikelijk - in de bevolkingsboekhouding terug te vinden. In de periode 1900-1910 van het bevolkingsregister (SCO 1945) vinden we namelijk op folio 298 in de kolom ‘aanmerkingen’ van het nieuw ontstane huis nr. 153c de tekst: “in 1905 gesticht”. Deze aantekening betreft de komst naar dit nieuwe, verbouwde huis van Pieter Edinga (1869), opzichter bij de N.T.M., zijn vrouw Aaltje van den Berg (1869) en hun twee kinderen Harmen Piet (1897) en Janke Grietje (1899).

Ook de familie Edinga maakt twee adreswijzigingen mee; de eerste in 1910 doet het nr. 153c  veranderen in nr. 137, terwijl in 1920 de omzetting van Pastorielaan 137 naar Pastorielaan 135 een feit wordt. We weten uit het de adresboeken van 1922 en 1927, maar ook uit die van 1928 (Tresoar) dat P. Edinga dan nog steeds op nr. 135 staat geadresseerd.

Wanneer de weduwe Luiken en haar buurman Pieter Edinga op de 19 november 1926 bij de gaslamp in de Hepkemakrant het artikel over de nieuwe trambaan spellen, voelen beide een zekere spanning bij het lezen van de zin: “Zij kruist ten slotte (waar precies, is nog niet definitief bepaald) den Pastoriesingel en de Pastoriewijk en sluit ongeveer ter hoogte van „Voormeer" bij de bestaande lijn aan”.  De soep blijkt echter niet zo heet te worden gegeten als het wordt opgediend, want uit latere berichtgeving blijkt dat onteigening, beschikbaar stellen van subsidie door het rijk en opkopen van gronden, e.d. een zaak van de lange adem wordt. Pas in 1931 vinden we in de krant van 23 maart het bericht: “De tramlijn om Heerenveen. Waarschijnlijk met 15 Mei a.s. in gebruik”. Uit het verdere bericht wordt dan al duidelijk, dat zowel het huis van de weduwe Luiken als dat van Pieter Edinga reeds zijn afgebroken.

Het ‘thuis-zijn’ in de Pastorielaan van de familie Edinga en mw. de wed. Luiken is dan ingeruild voor een nieuw adres. De familie Edinga is als eerste op 10 mei 1928 verhuisd naar Heerenveen no. 342 naar het huis aan het brede deel van de Dracht-west (waar burgemeester Hebbes heeft gewoond) en maken daar ook de vernummering mee in 1930 naar Dracht 128. Mevrouw Luiken blijft nog wel iets dichter in de buurt, want zij neemt per mei 1929 haar intrek bij de familie L. Wouda, conciërge van de Boaz-bank op de Lindegracht met no. 58 (boven). In 1934 vervangt architect Reinalda daar het voormalige herenhuis door de in Haagse schoolstijl gebouwde Noord-Friesche Middenstandsbank. Mevrouw Luiken-van der Heide is in verband met die bouw tijdelijk naar de Nieuwstraat nr. 9 gegaan om met mei 1934 zich te vestigen op de Dracht nr. 124a. Enkele huizen verder zuidelijk wonen dan nog haar eerdere buren de familie Edinga op nr. 128.

Inmiddels is de aanleg van de tramlijn in 1930 zover gevorderd, dat de familie Groen (Fokke, Catharina en Richtje) wel enig bezit aan de Ned. Tramweg Maatschappij heeft moeten afstaan. De Nederlandsche Staatscourant van 23 juli 1930 publiceert de claims van het Ministerie van Waterstaat tot in detail: 85 centiare van A-1612 (een deel van de tuin met de schuur); A-2539 (huis van 51 centiare); A-2540 (het huis met een deel van het erf , samen 2 are) en nog een stuk van de wijk van 1 are). Op de plaats van de schuur wordt de zogenaamde ‘schuilplaats’ (wachthuisje) gecreëerd, waar de in-en uitstapplaats van passagiers is.

Tenslotte is de 13e mei 1931 het voorlopige hoogtepunt. De tram van Drachten, die rond half drie bij Huize Voormeer wordt opgewacht door een groot aantal mensen, buigt nu af  tussen de boerderij en de laatste huizen van de Heideburen, rammelt vervolgens via de nieuwe trambrug over de Pastoriewijk en pikt bij de nieuwe ‘schuilplaats’ en ook bij de volgende naast het gemeentehuis van Aengwirden, een aantal passagiers op, die voor een dubbeltje hun ‘finest hour’ beleven door met ‘de eerste rit’ langs de nieuwe route naar het station te worden gebracht. Daar komt de tram om 20 voor drie tot stilstand, stellig onder applaus van de daar aanwezige belangstellenden.

Een maand later wordt door raadsleden (één, tevens bewoner van de laan) het kruispunt Pastorielaan met de trambaan als ‘gevaarlijk’ bestempeld.

 

2015, september 6 - wibbo westerdijk - hip-backup

 

Historie in beeld

HIP-TIME MAGAZINE 137                 In onze aflevering van HIP-Time Magazine 131 hebben we U al verteld...

    HIP-TIME MAGAZINE 135   Het voorrecht van de man die voor het Museum Heerenveen de inventarisatie van het beeldarchief...

HIP-TIME MAGAZINE 140         Fotonummer 7106 in het Museum Heerenveen geeft het noordelijke deel weer van de Propstrasingel....

HIP-TIME MAGAZINE 138                                   ...

HIP-TIME MAGAZINE 142 Helaas moeten we toegeven, dat deze foto uit het bouwdossier 1989, nr. 16 fotografisch-technisch geen prijswinnaar is....

HIP-TIME MAGAZINE 42 In de jaren dat dit soort aktiviteiten - zoals op fotonummer 0317 uit het archief van het Museum Willem van Haren - worden...

HIP-TIME MAGAZINE 42 In de jaren dat dit soort aktiviteiten - zoals op fotonummer 0317 uit het archief van het Museum Willem van Haren - worden...

HIP-TIME MAGAZINE 98 1ste Heerenwal omstreeks 1930 Op de rechterhelft van de voorgevel van Heerenwal nr. 4 (in 1922 overigens nog nr. A-5)...

HIP-TIME MAGAZINE 129: 1ste  HEERENWAL vóór 1906 ALGEMENE INLEIDING Bij het documenteren van de huizen van de Heerenwal (tot 1934 staand...

HIP-TIME MAGAZINE 41 Achter de Kerk en Oude Koemarkt 1976 Metamorfose ! Gedaanteverwisseling ! Begrippen die volledig van toepassing zijn op...

HIP-TIME MAGAZINE 48 Achter de Kerk vòòr 1929 Deze straat doet een gooi naar de titel ‘Straat in twee gemeenten met de meeste, verschillende...

HIP-time Magazine 81 Afbraak in het Kerkstraatgebied - Westmuur van de Vermaning Met museumfotonr. 01885 komt de Heerenveense Vermaning op...

HIP-TIME MAGAZINE 110 Afbraak van voormalig Huis van Bewaring in zomer 1973 Dit is een scan van een van de dia’s uit de collectie van H. van...

HIP-TIME MAGAZINE 113 Arm- en Ziekenhuis Van de huidige inwoners van Heerenveen zullen er steeds minder zijn, die herinneringen hebben aan dit...

HIP-TIME MAGAZINE 104 Blauwe zaal van de schouwburg Willen allen, die zijn geboren vóór 1980, eens diep in hun geheugen graven om dit beeld in...

HIP-TIME MAGAZINE 132  Boerderij aan de Propstrasingel (1749-1832) Het is even geleden, dat deze dorpse foto is gemaakt ! U zult het...

HIP-TIME MAGAZINE 14 Breedpad / Veenscheiding omstreeks 1900 De zakelijke feiten van deze prentbriefkaart zijn, dat boekhandel Gerben Brouwer...

HIP-TIME MAGAZINE  45 Breedpad nà 1905 Sinds enkele jaren onderhoudt museum Willem van Haren en dan met name medewerker Geeske Luinstra...

HIP-TIME MAGAZINE 20 Breedpad vòòr 1900 Deze magnifique foto van het Breedpad getuigt van grote klasse. De inrichters-vormgevers van het...

HIP-TIME MAGAZINE 16 Breedpad, Heerenwalsterbrug, Posthuis omstreeks 1910 De kwaliteit van museumfoto 170 blijft zelfs met de beschikbare...

HIP-TIME MAGAZINE 29 Breedpad, panorama omstreeks 1910 In alle fotocollecties over Heerenveen neemt dit “Panorama ‘Breedpad’ Heerenveen” - een...

HIP-TIME MAGAZINE 97         Ten tijde van deze foto (MWvH., no. 01867) heet de straat langs het witte pand met de naam en...

 HIP time magazin  124  Deze aflevering staat in het teken van een beslist jongere prentbriefkaart. Uiteraard uit de collectie...

HIP-TIME MAGAZINE 119                                  Het familieweekblad ‘Fen Fryske Groun’ is een rijke bron voor verzamelaars van afbeeldingen...

HIP-TIME MAGAZINE 65                       In de jongere geschiedenis van Heerenveen vervult de nieuwbouwwijk ‘De Greiden’ een pioniersrol. Tot de...

HIP-TIME magazine 99 De Kolk en omgeving 1976 Ze heeft het getroffen bij het maken van deze foto in 1976 vanuit het raam van één van die...

HIP-TIME MAGAZINE 59 Depôthuisje Museum Willem van Haren c. 1981 Tussen alle panoramafoto’s, genomen vanaf hoge posities in het Heerenveense...

HIP-TIME MAGAZINE 111 Donderdag 16 dec 1937 De Leeuwarder Courant van 27 april j.l. (2015) illustreert een artikel ‘Liever in den bioscoop dan...

HIP-magazine 96 Dorpspomp Aengwirden ca. 1872 Deze sepiakleurige foto met afgeronde hoeken lijkt te zijn gemaakt ter gelegenheid van de...

HIP-Time Magazin 23 Dracht 1904 Het is ongelofelijk wat mensen beweegt om in 1904 zo massaal de straat op te gaan om in ‘vredesnaam’ maar op...

HIP-TIME MAGAZINE 31 Dracht 1920 Tot 1926 ligt het plaveisel van de straat ‘de Dracht’ er bij als op deze prentbriefkaart uit 1920. De...

HIP-TIME MAGAZINE 84  Dracht 1973-74 Het gedeeltelijke opschrift van de bovenelkaar gemonteerde letters - LDE - behoren toe aan de...

HIP-TIME MAGAZINE 106 Fascinerend en imponerend zijn twee begrippen, die van toepassing zijn op de geschiedenis van het eerste meest linkse...

 HIP-TIME MAGAZINE 38 Dracht omstreeks 1980 Sinds wanneer mogen moeders met kinderen in het fietszitje achterop een straat infietsen waar...

HIP-TIME MAGAZINE 72    Dwarsgracht, ná 1914 en vóór 1921 Eigenlijk is dit een zeer bekende afbeelding van het Heerenveen uit de...

HIP-TIME MAGAZINE 133 Europalaan ca 1960 Het kan haast niet anders of deze foto moet op een vroege en zonnige zondagochtend zijn geschoten. De...

HIP-TIME MAGAZINE 74  Fietshokkunst De Telle 1978 Vergankelijke bouwkunst en vergankelijke kunstobjecten is een onderwerp, waarmee het...

HIP-TIME-MAGAZINE 15 Fok / Heerenwal omstreeks 1902 Vreemd.....!, je verwacht op dit beeld van Fok-Heerensloot-Heerenwal een...

HIP-TIME MAGAZINE 101 Foto met talloze geheimen en vraagtekens Als wij het viertal steekwoorden achter op deze foto uit het fotoarchief van...

HIP-TIME MAGAZINE 53 Francijntje de Boersingel 1966 Deze opname - in het fotoarchief van het Museum Willem van Haren 01490 - is gedateerd op...

HIP-TIME MAGAZINE 49 Garstenbrug/Compagnonsvaart omstreeks 1930 Oooooh... wat erg ! Zo’n schitterende foto - Museum Willem van Haren nr....

HIP-TIME MAGAZINE 85   Gemeenteplein, periode 1958 - juni 1974 De MUVA-uitgaven uit Valkenburg komen van een uitgeverij uit de...

Hip-Time 91Gezicht bij het Heerenveen ca 1790Deze afbeelding siert één van de drie ansichtkaarten, die de Heerenveensche Boekhandel (voorheen A.L....

HIP-MAGAZINE 26 Het dokstershuis, van waaraf de fotograaf deze opname (MWvH., nr. 244) heeft gemaakt, heeft een groot plat ‘dak’. De aldaar...

HIP-TIME MAGAZINE 13 Natuurlijk kent u het bekende brain-trainingsspelletje ‘Zoek de verschillen !’ De foto van HIP-TIME MAGAZINE 10 en dit...

HIP-TIME- MAGAZINE 9   Dit ‘Gezicht op Heerenveen’ is zonder enige twijfel weer van een professioneel fotograaf. De korte schaduwen van...

HIP-time 22 Wie ontvangt er nou niet graag een tevredenheidsbetuiging ? Wij in ieder geval wel ! Het overkomt onze website als op 20 juli j.l. de...

HIP- TIME MAGAZINE 12 Deze onbekende fotograaf heeft op een volstrekt wolkenloze dag kennelijk een moment afgewacht, waarbij hij het dynamisch...

HIP-TIME MAGAZINE 79  In een vlaag van ongekende nostalgie grijpen we naar deze kenmerkende opname uit 1968. Het is één uit de serie die destijds...

   HIP-TIME MAGAZINE 87                        ...

 HIP-Time 0       Wat zien we op de vogelvluchtfoto door Aerocarta op het achterland van de Nieuwburen? Het meest in het oog springend zijn...

HIP-TIME MAGAZIN 134 Heerenveen 262, 479, 540, 499, 510, Breedpad 11 Inderdaad, deze magische getallen betreffen allemaal datzelfde pand op de...

HIP-TIME MAGAZINE 136              Het is bijzonder jammer, dat we niet kunnen beschikken over een afbeelding...

HIP-TIME MAGAZINE 11 Boerehek of Boerehikke Dirk Aartsma schrijft op 8 october 1968 vanuit Ede aan Douwe en Siets Miedema als reactie op het...

HIP-TIME MAGAZINE 7 Het gebied waar de gemeente Aengwirden zijn derde ‘Stratenplan’ wil realiseren biedt kort na 1934 nog een sterk agrarische...

HIP-TIME MAGAZINE 4 Wat ziet U op deze schitterende bijna pastorale foto van ‘ons’ Heerenveen ? Op de voorgrond de wijk met de fraaie...

HIP-TIME Magazine 27                                              Waarom is deze foto zo speciaal ?   Allereerst omdat het zich natuurlijk...

HIP-time 28 Heerenveen, panorama 1956 Aan de ‘Watertoren’ (1914-1980) hebben we deze vogelvluchtfoto of panorama-foto te danken. Jaco (of...

HIP-TIME MAGZINE 30 Heerenveen, panorama omstreeks 1935 Vergelijken we deze vogelvluchtfoto nr. 255 met de eerder gepubliceerde MWvH.-fotonr....

HIP-TIME MAGAZINE 130 Heerenwal omstreeks 1928 Uit deze prentbriefkaart van de 1ste Heerenwal te Heerenveen blijkt nog duidelijk het grote...

HIP-TIME MAGAZINE 47  Heerenwalster basculebrug omstreeks 1939 Als U de moeite wilt nemen deze foto 0277 uit de collectie van het Museum...

HIP-TIME MAGAZINE 75      Dit is weer zo’n exemplaar van een prentbriefkaart, waarvan het museum Willem van Haren meerdere in zijn collectie...

HIP-TIME MAGAZINE 60      HEIDEBUREN MET SPEKBRUG, 1887 Het boek ‘Vereeuwigd’ door Frédérique van der Palm, blz. 46, afbeelding...

HIP-TIME MAGAZINE 25 Hervormde kerk, Hoofdbrug, Breedpad, omstreeks 1900 Ja hoor, de fotograaf is weer op het begin van de Heerenwal om een...

  HIP-TIME MAGAZINE 89                                                                                                                            ...

HIP-TIME MAGAZINE 117                 Voor de geschiedschrijving van de wijk Heerenveen-noord is deze foto van november 1930 - de bomen werken...

HIP-TIME MAGAZINE112 Een enkele keer krijg je het idee voor een verhaaltje voor de HIP-Time Magazine in de schoot geworpen. Zo komt een paar...

HIP-TIME MAGAZINE 88                      Inderdaad; deze foto heeft U meer gezien. In alle boeken, krantenartikelen en publicaties over de...

HIP-TIME MAGAZINE  35 Schilderij van Durk Piebes Sjollema (1760-1840)  Dick Bunskoeke heeft in De Koerier van 24 februari 1988 in zijn rubriek...

  HIP-TIME MAGAZINE 50 Om onze 50e bijdrage voor HIP-Time Magazine te vieren, trakteren we U op één van de bekendere werken van Heerenveens...

HIP-Time Magazine 105   Het is zomer 2006. Fotograaf Richard Hoekstra komt van de Badweg tussen Rottum en Oudehaske, slaat bij de brug het...

HIP-TIME MAGAZINE 54    Met dit ongewone beeld van 14 bij 19 cm komen we in het Heerenveen van het laatste kwart van de vorige eeuw. Of...

HIP-TIME MAGAZINE 68 September 1918 Het interieur van deze grote ruimte wordt op foto 01792 uit de collectie van het museum Willem van Haren...

HIP-Time Magazine 21 Molenwijk 1898 Het is een maandagmiddag in 1898, de lange schaduwen van de schoorstenen verraden een gevorderd tijdstip...

HIP-TIME MAGAZINE 83 Molenwijk tussen 1913 en 1930 Dit is weer zo’n schitterende foto uit de uitgebreide collectie van dr. Hubert Adriaan...

HIP-TIME MAGAZINE 34 Wie zal het ons kwalijk nemen als we zeggen, dat dit bepaald geen jeugdfoto van de mr. Halbe Binnertsstraat is. Fotonummer...

HIP TIME MAGAZINE 95 Het veertien verdiepingen hoge flatgebouw ‘Bellavista’ aan het Stationsplein biedt onze webmaster Jel Mulder op 11 december...

HIP-TIME MAGAZINE 126 Nieuwbouw Vleeschmarkt rond 1921 Na een intensieve zoektocht in het fotoarchief van het Museum Heerenveen kunnen we U ook...

HIP-TIME MAGAZINE 10   Het is fascinerend te zien dat de Heerenveense veehouders zo’n bijzonder sterke voorkeur hebben voor het zwartbonte vee....

HIP-TIME MAGAZINE 121   \                                                     Het zal U niet verrassen, dat op de achterkant van deze foto 02051...

HIP-TIME MAGAZINE 108                                                                                      Vind je eens een interessante foto in...

HIP-time 90 In de categorie ‘jonge historie’ maakt dit complex een goede kans op een erevermelding. Deze kleurenfoto vanuit de lucht door Fotex...

HIP-TIME MAGAZINE 78 Oude Kerkstraat ca. 1900 In het meest oostelijke deel van de Oude Kerkstraat kun je rond 1900 deze situatie als fotograaf...

HIP-TIME MAGAZINE 67 Deze keer valt de de keus op foto 01782 uit de collectie van het Museum Willem van Haren. Niet zozeer vanwege de scherpte van...

HIP-TIME MAGAZINE 56  Van zo’n schitterende foto kunnen we dolenthousiast worden. Zelfs een krasje hier of daar op de foto brengt ons niet van...

HIP-TIME MAGAZINE 80   Is dit het Heerenveen, dat wij van de prentbriefkaarten kennen ? Nee, beslist niet ! Het is een redelijk authentieke...

HIP-TIME MAGAZINE 39   Je kunt alsnog plaatsvervangend jaloers zijn op het watertorenpersoneel van Heerenveen (1956), die eigenlijk in elk...

HIP-TIME MAGAZINE 115                                                      Opnieuw zo’n bijzondere opname uit de fotocollectie van het Heerenveen...

  HIP-TIME MAGAZINE 114 Pastorielaan ca 1926 Zeer ongebruikelijk zijn de verhoudingen van deze prentbriefkaart: 7 cm. hoog en 17 cm....

HIP-TIME MAGAZINE 116      Pastoriewijk met sluis en trambrug 1932 “Niettegenstaande ‘t stoomgemaal reeds geruimen...

HIP-TIME MAGAZINE 32 Plein bij Crackstate omstreeks 1976Dit ‘maagdelijke’ plein in de late middagzon ligt als-het-ware te wachten op de gasten...

HIP-TIME MAGAZINE 66   Postkantoor Afbraak 1974 Drie architectonisch iconen op hetzelfde beeld tijdens de ‘ontploffing’ van 17 december...

HIP-TIME MAGAZINE 139                 Voor het vervolg van de ontwikkelingen in het Propstragebied langs...

HIP-TIME MAGAZINE 131                                  ...

HIP-TIME MAGAZINE 61 R.H.B.S.met conciergewoning en gymnastiekzaal c.1975 Het oog van fotograaf Henk Bruyns voegt beslist iets toe aan deze...

HIP-TIME-MAGAZINE 24 Rijksdagnormaalschool 1916Mochten we al twijfels hebben over de datering van fotonummer 267 van de collectie van museum...

In 1315 is op de huidige plaats van de Rotondekerk al een kapel, gewijd aan de heilige Catharina. In de Rotonde kerk werd 50 jaar geleden...

HIP-TIME MAGAZINE 36 Saskiaflat 1977Het gemeentelijke archiefdossier van het flatgebouw voor vrijgezellen (Saskiaflat) gaat slechts over de...

HIP-TIME MAGAZINE 37 Schans omstreeks 1930Onmiskenbaar heeft dit formidabele pand omstreeks 1930 nog de allure van een gebouw met een voorname...

HIP-TIME MAGAZINE 107     Schans vòòr 1905Bij deze prachtige oude foto uit de Leo Leenes-collectie van het Museum Willem van Haren...

Onze sponsors: